Op zoek naar God
Vanavond start de EO weer met het programma Op zoek naar God. 5 BN-ers gaan een week op stilteretraite in een Frans Klooster.
Vorige week publiceerde het SCP het rapport 'Geloven binnen en buiten verband' waaruit duidelijk blijkt dat traditionele godsbeelden steeds meer verschuiven. Steeds minder mensen rekenen zich tot een kerkgenootschap. 20% van de Nederlanders geeft aan niet in God te geloven (maar volgens een ander onderzoek noemt slechts 7% zich overtuigd atheïst). Tegelijkertijd geeft 21% aan zonder twijfel te geloven dat God bestaat - waarbij we verder niet weten of zij hierbij een traditioneel Godsbeeld voor ogen hadden toen zij deze vraag beantwoordden.
De vraag naar wie/wat God is houdt me al lang bezig.
Mijn ideeën over God zijn in de afgelopen paar jaar drastisch veranderd. Ik merk dat ik van een duidelijk omlijnd godsbeeld ben verschoven naar opvattingen over God die moeilijk te vangen zijn in woorden.Ik zie God nu meer als de Oer-Zin van alles. Het idee God maakt het mogelijk om de werkelijkheid in zijn totaliteit in een betekenisverlenend geheel te zien. God wordt daarmee de drager van deze werkelijkheid.
Ooit was ik een zeer overtuigde Jehova's getuige met een duidelijke opvatting over God (Jehova). Inmiddels ben ik een zelfbewuste homoseksuele man, die totale andere opvattingen heeft over levensbeschouwing, die theologie is gaan studeren en inmiddels als docent levensbeschouwing voor de klas sta. Ik bezoek verschillende religieuze/levensbeschouwelijke fora. Variërend van fora voor ex-Jehova's getuigen, homoseksuele gelovige christenen, reformatorische christenen en freethinkers (atheïsten).
Mijn opvattingen over de Bijbel, God, christendom, evolutie wijken sterk af van wat er over het algemeen onder behoudende christenen wordt gedacht. En dat lijkt wel eens te botsen, zeker omdat ik graag mijn opvattingen deel met anderen. De leraar in mij (of is dat een Jehova's getuige-trekje?) wil graag zijn kennis delen, zodat anderen daar ook hun voordeel mee kunnen doen. Ik wil anderen met nieuwe ideeën in aanraking laten komen en hun kritisch laten nadenken over hun eigen opvattingen. Tegelijkertijd wil ik ook graag kennis maken met andere opvattingen, feeling houden met personen wier opvattingen ik vroeger deelde en ook van anderen leren.
Ik voel veel voor een pure manier van geloven, zonder er per se een intellectuele bezigheid van te maken, gewoon afgaan op je ervaringen, intuïtie en gevoel - toch heb ik meters boeken staan die ik allemaal gelezen heb over religie, theologie, wetenschap, mythen, etc.... - werken die me inspireren en die me tot nadenken stemmen! En soms schrijf ik hier over. Zo heb ik bijvoorbeeld het boek van Stefan Paas en Rik Peels gelezen over God bewijzen. Ik vond het een interessant boek waarin gezocht werd naar rationele argumenten voor het bestaan van God, maar het raakte me niet. Geloof in God gaat voor mij niet over bewijzen of de kennistheoretische waarheidsvraag.
Mijn geloof in God vindt zijn basis in ervaringen van verwondering, ontzag, esthetiek, transcendentie en het zoeken en ontvangen van zin in mijn bestaan. In eerste instantie gaat hier geen rationele afweging aan vooraf. Dat wil niet zeggen dat ik geen rationele onderbouwing zoek 'geloof zoek immers naar inzicht' (fides quaerens intellectum). Maar een rationele afweging kan ook zijn dat we alleen maar in metaforen, beelden en symbolen over het Mysterie/God/de transcendente werkelijkheid kunnen spreken. Het zijn onze eigen ervaringen van onze eindigheid, onze beperktheid. Onze eigen ervaringen waarbij een zekere toevalligheid een rol spelen, ervaringen van zaken waar we geen invloed op hebben, die ons als individu overstijgen, gecombineerd met ervaringen van ultieme schoonheid en verwondering waarin we God zien.
Ik stel me God voor als een lied.Een lied heeft ritme, melodie en het kan me raken, me in vervoering brengen.Het lied overstijgt de eeuwen, is overal om ons heen, het is er altijd. Door alle eeuwen heen hebben mensen het lied gehoord, erop afgestemd en zijn met het lied gaan meespelen. De vraag is wat mij betreft niet of er wel of geen lied te horen is, maar of wij op de juiste wijze zijn afgestemd en het lied meespelen, omdat we in ons hart door geraakt worden. Of spelen we een vals deuntje doordat ik me laat leiden door mijn eigen belang?
Sommige mensen weten van alles over muziek.Zij weten alles van toonhoogte, modulatie en muzieknoten en instrumenten. Zij kunnen dingen horen die andere mensen niet horen Zij kunnen de nuances en de fijnzinnigheid horen die anderen zouden kunnen missen. Zij zouden dingen kunnen waarderen die andere zouden missen. Het is echter ook mogelijk dat je zo opgaat in de technische aspecten van het lied dat je het eenvoudige genot van het luisteren naar het lied mist. Er zijn mensen die praten alsof ze alles weten over God, maar die totaal niet afgestemd zijn op het lied. En er zijn andere die wellicht niet zoveel weten over God, maar die volledig afgestemd zijn op het lied.
Mijn ideeën over God kunnen overkomen als iets vaags, iets abstracts, misschien zelfs nietszeggend. Misschien kan het op iemand overkomen als slechts een poëtische benadering van een gevoelige man, die het laatste restje van zijn Godsgeloof niet wil opgeven voor de keiharde realiteit van een wereld die vaal niet zo mooi is. Een wereld die vooral gericht is op het economisch nuttige en natuurwetenschappelijke verklaringen.
Maar ook in die wereld zie ik mensen die zich inzetten voor waarden als liefde, genade, medelijden, gerechtigheid, medeleven. Daardoor kan ik geïnspireerd raken, dat brengt me in vervoering, dat raakt me. Dat kan ik begrijpen. Voor mij gaat het hierbij om mensen die op een bijzondere wijze afgestemd zijn op 'het lied' dat gespeeld wordt. Daar kan ik door in vervoering raken.
En dat is voor mij geloof in God.
Vorige week publiceerde het SCP het rapport 'Geloven binnen en buiten verband' waaruit duidelijk blijkt dat traditionele godsbeelden steeds meer verschuiven. Steeds minder mensen rekenen zich tot een kerkgenootschap. 20% van de Nederlanders geeft aan niet in God te geloven (maar volgens een ander onderzoek noemt slechts 7% zich overtuigd atheïst). Tegelijkertijd geeft 21% aan zonder twijfel te geloven dat God bestaat - waarbij we verder niet weten of zij hierbij een traditioneel Godsbeeld voor ogen hadden toen zij deze vraag beantwoordden.
De vraag naar wie/wat God is houdt me al lang bezig.
Mijn ideeën over God zijn in de afgelopen paar jaar drastisch veranderd. Ik merk dat ik van een duidelijk omlijnd godsbeeld ben verschoven naar opvattingen over God die moeilijk te vangen zijn in woorden.Ik zie God nu meer als de Oer-Zin van alles. Het idee God maakt het mogelijk om de werkelijkheid in zijn totaliteit in een betekenisverlenend geheel te zien. God wordt daarmee de drager van deze werkelijkheid.
Ooit was ik een zeer overtuigde Jehova's getuige met een duidelijke opvatting over God (Jehova). Inmiddels ben ik een zelfbewuste homoseksuele man, die totale andere opvattingen heeft over levensbeschouwing, die theologie is gaan studeren en inmiddels als docent levensbeschouwing voor de klas sta. Ik bezoek verschillende religieuze/levensbeschouwelijke fora. Variërend van fora voor ex-Jehova's getuigen, homoseksuele gelovige christenen, reformatorische christenen en freethinkers (atheïsten).
Mijn opvattingen over de Bijbel, God, christendom, evolutie wijken sterk af van wat er over het algemeen onder behoudende christenen wordt gedacht. En dat lijkt wel eens te botsen, zeker omdat ik graag mijn opvattingen deel met anderen. De leraar in mij (of is dat een Jehova's getuige-trekje?) wil graag zijn kennis delen, zodat anderen daar ook hun voordeel mee kunnen doen. Ik wil anderen met nieuwe ideeën in aanraking laten komen en hun kritisch laten nadenken over hun eigen opvattingen. Tegelijkertijd wil ik ook graag kennis maken met andere opvattingen, feeling houden met personen wier opvattingen ik vroeger deelde en ook van anderen leren.
Ik voel veel voor een pure manier van geloven, zonder er per se een intellectuele bezigheid van te maken, gewoon afgaan op je ervaringen, intuïtie en gevoel - toch heb ik meters boeken staan die ik allemaal gelezen heb over religie, theologie, wetenschap, mythen, etc.... - werken die me inspireren en die me tot nadenken stemmen! En soms schrijf ik hier over. Zo heb ik bijvoorbeeld het boek van Stefan Paas en Rik Peels gelezen over God bewijzen. Ik vond het een interessant boek waarin gezocht werd naar rationele argumenten voor het bestaan van God, maar het raakte me niet. Geloof in God gaat voor mij niet over bewijzen of de kennistheoretische waarheidsvraag.
Mijn geloof in God vindt zijn basis in ervaringen van verwondering, ontzag, esthetiek, transcendentie en het zoeken en ontvangen van zin in mijn bestaan. In eerste instantie gaat hier geen rationele afweging aan vooraf. Dat wil niet zeggen dat ik geen rationele onderbouwing zoek 'geloof zoek immers naar inzicht' (fides quaerens intellectum). Maar een rationele afweging kan ook zijn dat we alleen maar in metaforen, beelden en symbolen over het Mysterie/God/de transcendente werkelijkheid kunnen spreken. Het zijn onze eigen ervaringen van onze eindigheid, onze beperktheid. Onze eigen ervaringen waarbij een zekere toevalligheid een rol spelen, ervaringen van zaken waar we geen invloed op hebben, die ons als individu overstijgen, gecombineerd met ervaringen van ultieme schoonheid en verwondering waarin we God zien.
Sommige mensen weten van alles over muziek.Zij weten alles van toonhoogte, modulatie en muzieknoten en instrumenten. Zij kunnen dingen horen die andere mensen niet horen Zij kunnen de nuances en de fijnzinnigheid horen die anderen zouden kunnen missen. Zij zouden dingen kunnen waarderen die andere zouden missen. Het is echter ook mogelijk dat je zo opgaat in de technische aspecten van het lied dat je het eenvoudige genot van het luisteren naar het lied mist. Er zijn mensen die praten alsof ze alles weten over God, maar die totaal niet afgestemd zijn op het lied. En er zijn andere die wellicht niet zoveel weten over God, maar die volledig afgestemd zijn op het lied.
Mijn ideeën over God kunnen overkomen als iets vaags, iets abstracts, misschien zelfs nietszeggend. Misschien kan het op iemand overkomen als slechts een poëtische benadering van een gevoelige man, die het laatste restje van zijn Godsgeloof niet wil opgeven voor de keiharde realiteit van een wereld die vaal niet zo mooi is. Een wereld die vooral gericht is op het economisch nuttige en natuurwetenschappelijke verklaringen.
Maar ook in die wereld zie ik mensen die zich inzetten voor waarden als liefde, genade, medelijden, gerechtigheid, medeleven. Daardoor kan ik geïnspireerd raken, dat brengt me in vervoering, dat raakt me. Dat kan ik begrijpen. Voor mij gaat het hierbij om mensen die op een bijzondere wijze afgestemd zijn op 'het lied' dat gespeeld wordt. Daar kan ik door in vervoering raken.
En dat is voor mij geloof in God.
Reacties
Een reactie posten